Geschiedenis van de wasmachine

Wasmachinegebruik heeft het dagelijks leven enorm veranderd, omdat kleding wassen nu veel sneller en makkelijker gaat dan vroeger. Vooruitgang in technologie zorgt ervoor dat je tegenwoordig simpelweg kleding in de trommel stopt, het juiste wasprogramma kiest en daarna schone kleding uit de wasmachine haalt. Vergelijk dit met handmatig wassen in een houten teil: dat kostte veel tijd en energie.

Wasmachines bestaan al sinds de 18e eeuw, toen de eerste eenvoudige houten modellen ontstonden. Door de jaren heen zijn deze uitvindingen steeds verder verbeterd, waardoor iedereen nu moeiteloos kleding kan wassen in huis.

Foto van Jayden Wassink
Jayden Wassink

Geschreven op 11 juli 2025

Stel je voor: de wasmachine zoals we die nu kennen begon ooit als een simpel houten vat waarin kleding met de hand werd schoongemaakt. In 1767 bouwde Jacob Christian Schäffer een van de eerste mechanische wasmachines. Toch bleef een praktische wasautomaat voor huishoudelijk gebruik lange tijd uit. Pas tijdens de industriële revolutie, toen stoomkracht en later elektriciteit beschikbaar kwamen, konden steeds meer mensen hun was gemakkelijker doen. In die beginperiode waren elektrische wasmachines alleen te betalen voor welgestelde families, waardoor de wasmachine nog geen standaard onderdeel was van het dagelijks leven.

Na de Tweede Wereldoorlog veranderde er veel op het gebied van wasmachines. Door efficiëntere massaproductie en technologische vooruitgang kwamen deze huishoudelijke apparaten binnen bereik van het grote publiek in Nederland en daarbuiten. Bijvoorbeeld in de jaren vijftig, toen de automatische wasmachine op de markt kwam, werd het huishouden nog makkelijker omdat het meeste werk automatisch werd gedaan. Sindsdien zijn er steeds meer verbeteringen doorgevoerd, zoals speciale wasprogramma’s, mogelijkheden voor energiebesparing en tegenwoordig zelfs slimme wasmachines met geavanceerde technologie. Daarmee laat de geschiedenis van de wasmachine goed zien hoe een uitvinding een grote invloed kan hebben op dagelijkse routines. Veel mensen vragen zich dan ook af: welke innovaties zijn het belangrijkste geweest, wie waren de uitvinders en welke impact heeft de komst van de wasmachine gehad op de moderne maatschappij?

Vragen

Start de snelle keuzehulp
vind jouw ideale wasmachine

Klik en start keuzehulp
1
2
3
4
Jouw wasmachine

De wasmachine keuzehulp

Terug
1
2
3
4
Terug

Hoe energiebesparend moet de wasmachine zijn?

Geluid wasmachine

Terug
1
2
3
4
Terug

Hoe stil moet de wasmachine zijn?

Prijs wasmachine

Terug
1
2
3
4
Terug

Hoe duur mag de wasmachine zijn?

Vulgewicht wasmachine

Terug
1
2
3
4
Terug

Voor hoeveel mensen ga je de was doen?

Wasmachines aan het zoeken...

Hoe is de wasmachine ontstaan?

De eerste stappen naar mechanisch wassen

Stel je voor dat je kleding moet wassen zonder wasmachine. Je brengt alles naar een rivier of gebruikt een grote houten kuip. Met de hand schrob je elk kledingstuk, gebruik je zeep en sla je de was tegen stenen om het vuil te verwijderen. Dit was vroeger de dagelijkse realiteit, vooral voor vrouwen. Het kostte vaak een hele dag en was zwaar werk.

In de 18e eeuw vroegen mensen zich af of het wassen niet makkelijker kon. Uitvinders ontwikkelden de eerste eenvoudige wasmachines. Denk aan houten vaten met een handvat of hendel waarmee je de was heen en weer kon bewegen. Het bleef zwaar werk, maar het bespaarde tijd en kracht.

Hieronder zie je hoe de wasmachine zich door de tijd heen ontwikkelde:

Periode Ontwikkeling Kernkenmerk
18e eeuw Primitieve machines Handbediend
19e eeuw Mechanische wasmachines Stoom/waterkracht
Begin 20e eeuw Elektrische machines Duur/luxe
Na WOII Massaproductie Betaalbaar
Jaren 1960 Standaard huishoudelijk Automatisch

Samengevat zag het wassen er vroeger zo uit:

  • Kleding werd met de hand gewassen in rivieren, beken of houten kuipen
  • Zeep en stenen waren de belangrijkste hulpmiddelen
  • Het wassen nam vaak een hele dag in beslag
  • Het was fysiek zwaar werk

De industriële revolutie en technologische vooruitgang

Tijdens de industriële revolutie in de 19e eeuw veranderde er veel. De eerste echte wasmachines verschenen. Aanvankelijk moest je nog zelf aan een hendel draaien, maar al snel kwamen er modellen die op stoom of waterkracht werkten.

Een belangrijke uitvinding uit die tijd was de wringer: twee rollen waar je natte was tussendoor haalde om het water eruit te persen. Daardoor werd het wassen sneller en minder zwaar. Toch bleef het nog steeds een flinke klus.

Van luxe naar huishoudelijk apparaat

Aan het begin van de 20e eeuw kwamen de eerste elektrische wasmachines op de markt. Deze apparaten waren toen nog erg duur en vooral bedoeld voor rijke gezinnen. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde dit. Door massaproductie werden wasmachines goedkoper en bereikten ze steeds meer huishoudens.

De machines werden steeds geavanceerder. Automatische programma’s namen het denkwerk uit handen. In de jaren 60 stond er in bijna elk huis een wasmachine. Daardoor werd het leven een stuk makkelijker, vooral voor vrouwen die niet meer urenlang hoefden te schrobben.

Wie heeft de wasmachine bedacht?

De eerste uitvinders van de wasmachine

De wasmachine is niet door één persoon uitgevonden. Verschillende uitvinders hebben bijgedragen met hun eigen ideeën en verbeteringen. Hieronder staan enkele belangrijke namen:

Naam Jaar Bijdrage
Nathaniel Briggs 1797 Eerste patent
Jacob Christian Schäffer 1767 Handtrommel
Alva Fisher 1908 Elektrisch model
John W. Chamberlain 1937 Automatisch
  • Nathaniel Briggs kreeg in 1797 het eerste patent voor een “wasapparaat”
  • Jacob Christian Schäffer bedacht rond 1767 een houten wastrommel die je met de hand kon draaien
  • Alva Fisher uit Chicago vond in 1908 de eerste elektrische wasmachine uit
  • John W. Chamberlain introduceerde in 1937 de eerste automatische wasmachine

Het begon met Nathaniel Briggs, die in 1797 een patent kreeg voor een wasapparaat. Helaas is de exacte beschrijving van zijn uitvinding verloren gegaan. Jacob Christian Schäffer, een Duitse uitvinder, wordt ook vaak genoemd. Hij ontwikkelde een houten wastrommel die je met de hand kon draaien.

De doorbraak van Alva Fisher

De echte doorbraak kwam in 1908. Alva Fisher uit Chicago vond de eerste elektrische wasmachine uit. Zijn machine had een metalen trommel die automatisch draaide dankzij elektriciteit. Voor het eerst hoefde je niet meer zelf te schrobben of draaien. Dit principe vormt nog steeds de basis van moderne wasmachines.

Het patent van Fisher beschreef een systeem waarbij kleding in een draaiende trommel met water en zeep werd gewassen. Dit eenvoudige maar effectieve idee veranderde het wassen voorgoed.

Verdere ontwikkelingen van de wasmachine

Na Fisher bouwden andere uitvinders verder. John W. Chamberlain introduceerde in 1937 de eerste automatische wasmachine. Deze machine kon zelf water toevoegen en afvoeren. Daardoor werd wassen nog eenvoudiger en konden steeds meer mensen een wasmachine aanschaffen. Dit veranderde het dagelijks leven van miljoenen mensen wereldwijd.

Hoe heette de oude wasmachine?

De eerste wasmachines en hun namen

De allereerste wasmachines uit de 19e eeuw hadden eenvoudige namen. Ze werden vaak “waschtoestellen” of “waschapparaten” genoemd. In het Engels sprak men over “washing machines” of “washing apparatus”. Deze apparaten waren meestal handmatig en bestonden uit houten kuipen met een mechanisme om de was heen en weer te bewegen.

Populaire benamingen door de jaren heen

Naarmate de technologie zich ontwikkelde, kwamen er nieuwe namen. In Nederland hoorde je vaak “waschtrommel”, vanwege de ronde vorm. Sommige mensen noemden het simpelweg “de machine” of “wasser”. In Amerika waren termen als “wash tub” en “laundry machine” populair. Toen de apparaten volledig automatisch werden, ontstond de term “automatische wasmachine“.

De wasmachine heeft dus een lange geschiedenis, met veel verschillende namen en uitvinders. Dankzij deze ontwikkelingen is de wasmachine nu een onmisbaar huishoudelijk apparaat.