Geschiedenis van de wasmachine

Wie wast er nu nog met de hand? Waarschijnlijk bijna niemand. De wasmachine is zo gewoon geworden dat we er niet meer bij stilstaan hoe bijzonder dit apparaat eigenlijk is. Maar hoe lang bestaat de wasmachine al? En hoe zag wassen eruit voordat er machines waren? De geschiedenis van de wasmachine laat zien hoe een simpel idee het dagelijks leven van miljoenen mensen heeft veranderd. Van de eerste houten kuipen met een handvat tot de slimme machines van vandaag – het verhaal van de wasmachine is er een vol uitvindingen, verbeteringen en doorbraken die het huishouden voorgoed hebben veranderd.

De wasmachine is een onmisbaar huishoudelijk apparaat geworden. Veel mensen kunnen zich geen huishouden meer voorstellen zonder deze handige machine. De geschiedenis van de wasmachine gaat verrassend ver terug: de eerste voorbeelden stammen al uit de 18de eeuw.

In vroegere tijden werd de was nog volledig met de hand gedaan. Mensen moesten kleding schrobben, uitwringen en uitvoerig spoelen. Dit arbeidsintensieve proces kostte veel tijd en energie. Tegenwoordig stop je de vuile was simpelweg in de wasmachine, druk je op de knop en gaat het wassen vrijwel automatisch.

De uitvinding van de wasmachine was echt een revolutie voor het huishouden. Hierdoor werd niet alleen het leven makkelijker; het veranderde ook de rol van vrouwen in het huishouden. In het verleden waren met name vrouwen uren bezig met het wassen van kledingstukken. Nu zorgt de wasmachine ervoor dat er meer tijd overblijft voor andere activiteiten. Zo’n kleine handeling als het wassen van een spijkerbroek laat zien hoeveel het scheelt.

Wasautomaten zijn inmiddels geëvolueerd van eenvoudige handaangedreven apparaten tot moderne, energiezuinige en slimme wasmachines. Vandaag de dag heeft bijna elk huis wel een wasmachine, soms zelfs met wifi-bediening via een app. Dankzij deze technische ontwikkelingen, van de eerste wasautomaten tot de hightech modellen van nu, is de wasmachine hét apparaat dat het huishouden structureel heeft veranderd.

Start de snelle keuzehulp
vind jouw ideale wasmachine

Klik en start keuzehulp
1
2
3
4
Jouw wasmachine

De wasmachine keuzehulp

Terug
1
2
3
4
Terug

Hoe energiebesparend moet de wasmachine zijn?

Geluid wasmachine

Terug
1
2
3
4
Terug

Hoe stil moet de wasmachine zijn?

Prijs wasmachine

Terug
1
2
3
4
Terug

Hoe duur mag de wasmachine zijn?

Vulgewicht wasmachine

Terug
1
2
3
4
Terug

Voor hoeveel mensen ga je de was doen?

Wasmachines aan het zoeken...

Hoe is de wasmachine ontstaan?

De eerste stappen naar mechanisch wassen

Stel je voor dat je kleding moet wassen zonder wasmachine. Je brengt alles naar een rivier of gebruikt een grote houten kuip. Met de hand schrob je elk kledingstuk, gebruik je zeep en sla je de was tegen stenen om het vuil te verwijderen. Dit was vroeger de dagelijkse realiteit, vooral voor vrouwen. Het kostte vaak een hele dag en was zwaar werk.

In de 18e eeuw vroegen mensen zich af of het wassen niet makkelijker kon. Uitvinders ontwikkelden de eerste eenvoudige wasmachines. Denk aan houten vaten met een handvat of hendel waarmee je de was heen en weer kon bewegen. Het bleef zwaar werk, maar het bespaarde tijd en kracht.

Hieronder zie je hoe de wasmachine zich door de tijd heen ontwikkelde:

Periode Ontwikkeling Kernkenmerk
18e eeuw Primitieve machines Handbediend
19e eeuw Mechanische wasmachines Stoom/waterkracht
Begin 20e eeuw Elektrische machines Duur/luxe
Na WOII Massaproductie Betaalbaar
Jaren 1960 Standaard huishoudelijk Automatisch

Samengevat zag het wassen er vroeger zo uit:

  • Kleding werd met de hand gewassen in rivieren, beken of houten kuipen
  • Zeep en stenen waren de belangrijkste hulpmiddelen
  • Het wassen nam vaak een hele dag in beslag
  • Het was fysiek zwaar werk

De industriële revolutie en technologische vooruitgang

Tijdens de industriële revolutie in de 19e eeuw veranderde er veel. De eerste echte wasmachines verschenen. Aanvankelijk moest je nog zelf aan een hendel draaien, maar al snel kwamen er modellen die op stoom of waterkracht werkten.

Een belangrijke uitvinding uit die tijd was de wringer: twee rollen waar je natte was tussendoor haalde om het water eruit te persen. Daardoor werd het wassen sneller en minder zwaar. Toch bleef het nog steeds een flinke klus.

Van luxe naar huishoudelijk apparaat

Aan het begin van de 20e eeuw kwamen de eerste elektrische wasmachines op de markt. Deze apparaten waren toen nog erg duur en vooral bedoeld voor rijke gezinnen. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde dit. Door massaproductie werden wasmachines goedkoper en bereikten ze steeds meer huishoudens.

De machines werden steeds geavanceerder. Automatische programma’s namen het denkwerk uit handen. In de jaren 60 stond er in bijna elk huis een wasmachine. Daardoor werd het leven een stuk makkelijker, vooral voor vrouwen die niet meer urenlang hoefden te schrobben.

Wie heeft de wasmachine bedacht?

De eerste uitvinders van de wasmachine

De wasmachine is niet door één persoon uitgevonden. Verschillende uitvinders hebben bijgedragen met hun eigen ideeën en verbeteringen. Hieronder staan enkele belangrijke namen:

Naam Jaar Bijdrage
Nathaniel Briggs 1797 Eerste patent
Jacob Christian Schäffer 1767 Handtrommel
Alva Fisher 1908 Elektrisch model
John W. Chamberlain 1937 Automatisch
  • Nathaniel Briggs kreeg in 1797 het eerste patent voor een “wasapparaat”
  • Jacob Christian Schäffer bedacht rond 1767 een houten wastrommel die je met de hand kon draaien
  • Alva Fisher uit Chicago vond in 1908 de eerste elektrische wasmachine uit
  • John W. Chamberlain introduceerde in 1937 de eerste automatische wasmachine

Het begon met Nathaniel Briggs, die in 1797 een patent kreeg voor een wasapparaat. Helaas is de exacte beschrijving van zijn uitvinding verloren gegaan. Jacob Christian Schäffer, een Duitse uitvinder, wordt ook vaak genoemd. Hij ontwikkelde een houten wastrommel die je met de hand kon draaien.

De doorbraak van Alva Fisher

De echte doorbraak kwam in 1908. Alva Fisher uit Chicago vond de eerste elektrische wasmachine uit. Zijn machine had een metalen trommel die automatisch draaide dankzij elektriciteit. Voor het eerst hoefde je niet meer zelf te schrobben of draaien. Dit principe vormt nog steeds de basis van moderne wasmachines.

Het patent van Fisher beschreef een systeem waarbij kleding in een draaiende trommel met water en zeep werd gewassen. Dit eenvoudige maar effectieve idee veranderde het wassen voorgoed.

Verdere ontwikkelingen van de wasmachine

Na Fisher bouwden andere uitvinders verder. John W. Chamberlain introduceerde in 1937 de eerste automatische wasmachine. Deze machine kon zelf water toevoegen en afvoeren. Daardoor werd wassen nog eenvoudiger en konden steeds meer mensen een wasmachine aanschaffen. Dit veranderde het dagelijks leven van miljoenen mensen wereldwijd.

Hoe heette de oude wasmachine?

De eerste wasmachines en hun namen

De allereerste wasmachines uit de 19e eeuw hadden eenvoudige namen. Ze werden vaak “waschtoestellen” of “waschapparaten” genoemd. In het Engels sprak men over “washing machines” of “washing apparatus”. Deze apparaten waren meestal handmatig en bestonden uit houten kuipen met een mechanisme om de was heen en weer te bewegen.

Populaire benamingen door de jaren heen

Naarmate de technologie zich ontwikkelde, kwamen er nieuwe namen. In Nederland hoorde je vaak “waschtrommel”, vanwege de ronde vorm. Sommige mensen noemden het simpelweg “de machine” of “wasser”. In Amerika waren termen als “wash tub” en “laundry machine” populair. Toen de apparaten volledig automatisch werden, ontstond de term “automatische wasmachine“.

De wasmachine heeft dus een lange geschiedenis, met veel verschillende namen en uitvinders. Dankzij deze ontwikkelingen is de wasmachine nu een onmisbaar huishoudelijk apparaat.

Picture of Jayden Wassink
Jayden Wassink

June 19, 2025